Профилакса на отфрлање на трансплантати на црн дроб или бубрег кај возрасни реципиенти
Терапија кај возрасни пациенти во случаи на отфрлање на алографтот поради резистенција кон други имуносупресивни лекови
Tacrolimus дејствува на молекуларно ниво преку механизам на врзување за цитоплазматскиот протеин FKBP12, при што доаѓа до интрацелуларна акумулација на лекот. FKBP12-tacrolimus комплексот компетитивно се врзува за калциневринот и ја инхибира неговата фосфатазна активност, при што доаѓа до калциум-зависна инхибиција на Т-клеточната сигнална трансдукција и на тој начин се спречува транскрипција на одредена група на гени кои кодираат информација за синтеза на цитокини. Tacrolimus го инхибира формирањето на цитотоксични лимфоцити, кои се доминантно одговорни за отфрлање на графтот. Tacrolimus го спречува активирањето на Т-лимфоцитите, формирањето на лимфокини (на пр. интерлеукин-2 (IL-2), интерлеукин-3 (IL-3) и интерферон-γ (IFN-γ)), како и експресијата на рецепторот за интерлеукин-2. Дополнително, tacrolimus врши инхибиција на транскрипцијата на гените кои кодираат информација за синтеза на интерлеукин-4 (IL-4), интерлеукин-5 (IL-5), гранулоцитно-макрофаген стимулирачки фактор (анг. Granulocyte-macrophage colony-stimulating factor, GM-CSF) и тумор-некротизирачки фактор (TNF) – сите вклучени во процесот на активација на Т-лимфоцитите.
Tacrolimus е орална формулација која се зема еднаш дневно, наутро. Капсулите треба да се голтнат цели, со малку вода. Tacrolimus се зема на празен стомак или најмалку 1 час пред или 2-3 часа по оброк.
На почеток од пост-оперативниот период, tacrolimus се дава во комбинација со други имуносупресиви; дозата може да варира во зависност од имуносупресивната терапија од избор.
Профилакса на отфрлање на трансплантиран бубрег
- Почетна доза на tacrolimus е 0,20 – 0,30 mg/kg/ден, која се зема еднаш дневно, наутро; лекот треба да почне да се зема во текот на 24 часа по завршување на операцијата;
- Дозата на tacrolimus се намалува во периодот по трансплантацијата. Во некои случаи, може да се прекине со комбинираната имуносупресивна терапија и да се продолжи терапијата само со tacrolimus.
Профилакса на отфрлање на трансплантиран црн дроб
- Почетна доза на tacrolimus е 0,10 – 0,20 mg/kg/ден, која се зема еднаш дневно, наутро; лекот треба да почне да се зема во текот на 12-18 часа по завршување на операцијата;
- Дозата на tacrolimus се намалува во периодот по трансплантацијата. Во некои случаи, може да се прекине со комбинираната имуносупресивна терапија и да се продолжи терапијата само со tacrolimus.
Промена на терапијата со различни орални формулации на такролимус
- Различни орални формулации на tacrolimus не треба да се заменуваат без клинички надзор; невнимателна, ненамерна или замена без надзор помеѓу различни орални формулации на tacrolimus со различни карактеристики на ослободување може да резултира со отфрлање на графтот или со потенцирање на несаканите ефекти, како што се намалена или зголемена имуносупресија поради клинички значајните разлики во системската експозиција кон tacrolimus.
Промена на терапија од циклоспорин на такролимус
- Терапијата со tacrolimus треба да се започне откако ќе се одреди концентрацијата на циклоспорин во крвта и откако ќе се одреди општата состојба на пациентот;
- Доколку е поголема концентрацијата на циклоспорин во крвта, земањето на tacrolimus треба да се одложи. Терапијата со tacrolimus се започнува 12-14 часа откако ќе се прекине со примена на циклоспорин.
Терапија за спречување на отфрлање на алографтот
- Се применуваат поголеми дози на tacrolimus, дополнителна кортикостероидна терапија, како и краткотрајна примена на моно- или поликлонални антитела.
Терапија за спречување на отфрлање на алографтот по трансплантација на бубрег или црн дроб
- При премин од други имуносупресиви кон tacrolimus, кој се зема еднаш дневно, терапијата треба да започне со почетна орална доза која се препорачува при трансплантација на бубрег и црн дроб, односно во профилакса на отфрлање на трансплантатот.
Терапија за спречување на отфрлање на алографтот по трансплантација на срце
- Кај возрасни пациенти кои преминале на tacrolimus, треба да се даде почетна орална доза од 0,15 mg/kg/ден, еднаш дневно, наутро.
Терапија за спречување на отфрлање на алографтот по трансплантација на други органи
- Кај пациенти кај кои е извршена трансплантација на бели дробови се администрира почетна доза на tacrolimus од 0,10 – 0,15 mg/kg/ден;
- Кај пациенти кај кои е извршена трансплантација на панкреас се администрира почетна доза на tacrolimus од 0,2 mg/kg/ден;
- Кај пациенти кај кои е извршена трансплантација на црева се администрира почетна доза на tacrolimus од 0,3 mg/kg/ден.
Посебни популацииПациенти со хепатално оштетување
- Кај пациенти со тешко оштетување на хепарот неопходно е намалување на дозата за да може нивото на лекот во крвта да се задржи во рамките на препорачаната доза.
Пациенти со ренално оштетување
- Не е потребно прилагодување на дозата.
Раса
- Кај пациентите од црната раса потребни се поголеми дози на tacrolimus во однос на пациентите од белата раса.
Пол
- Не е потребно прилагодување на дозата во однос на мажи и жени.
Постари лица
- Не е потребно прилагодување на дозата.
Инхибитори на CYP3A4
- Не се препорачува истовремена употреба на tacrolimus со лекови како што се:
Антифунгални агенси (кетоконазол, итраконазол, посаконазол, вориконазол)
Макролидни антибиотици (телитромицин, тролеандомицин, кларитромицин, јосамицин, еритромицин)
Инхибитори на ХИВ-протеаза (ритонавир, нелфинавир, саквинавир)
Инхибитори на HCV-протеаза (телапревир, боцепревир, комбинација на омбитасвир и паритапревир со ритонавир, со или без дасабувир)
Нефазодон
Кобицистат
Инхибитори на киназа (иделалисиб, церитиниб)
бидејќи истовремена употреба на tacrolimus со инхибитори на CYP3A4 може да резултира со зголемување на оралната биорасположливост на tacrolimus и зголемување на неговата концентрација во плазмата, а како последица на тоа ќе дојде до потенцирање на сериозните несакани ефекти (на пр. нефротоксичност, невротоксичност, продолжување на QT-интервалот). Може да дојде и до брзо или ненадејно зголемување на нивото на tacrolimus уште во првите 1-3 дена по истовремената администрација и покрај итното намалување на дозата на tacrolimus.
Умерени или слаби инхибитори на CYP3A4
- Не се препорачува истовремена употреба на tacrolimus со лекови како што се:
Антифунгални агенси (флуконазол, исавуконазол, клотримазол, миконазол)
Макролидни антибиотици (азитромицин)
Блокатори на калциумови канали (нифедипин, никардипин, дилтиазем, верапамил)
Амиодарон
Даназол
Етиниланопразол
Лансопразол
Омепразол
HCV-антивирусни агенси (елбасвир / гразопревир и глецапревир / пибренстасвир)
CMV-антивирусни агенси (летермовир)
Инхибитори на тирозин киназа (нилотиниб, кризотиниб, иматиниб)
Хербални лекови кои содржат екстракт од Schisandra sphenanthera
бидејќи истовремената употреба на tacrolimus со овие лекови може да резултира со зголемување на концентрацијата на tacrolimus во плазмата и зголемување на ризикот од појава на сериозни несакани ефекти (на пр. невротоксичност, нефротоксичност, продолжување на QT-интервалот)
Силни индуктори на CYP3A4
- Не се препорачува истовремена употреба на tacrolimus со лекови како што се:
Рифампицин
Фенитоин
Карбамазепин
Апалутамид / ензалутамид
Митотан или кантарион (Hypericum perforatum)
бидејќи истовремената употреба на tacrolimus со силни индуктори на CYP3A4 може да резултира со намалување на концентрацијата на tacrolimus во плазмата и зголемување на ризикот од отфрлање.
Умерени индуктори на CYP3A4
- Не се препорачува истовремена употреба на tacrolimus со лекови како што се:
Метамизол
Фенобарбитал
Изониазид
Рифабутин
Ефавиренз
Етравирин
Невирапин
бидејќи истовремената употреба на tacrolimus со умерени индуктори на CYP3A4 може да резултира со намалување на концентрацијата на tacrolimus во плазмата и зголемување на ризикот од отфрлање.
Лекови кои имаат голем афинитет за врзување за плазма-протеините
- Не се препорачува истовремена употреба на tacrolimus со лекови како што се:
НСАИЛи
Орални антикоагуланси
Орални антидијабетици
бидејќи истовремената употреба на tacrolimus со овие лекови може да резултира со истиснување на tacrolimus од врзивните места на плазма-протеините, со што ќе дојде до зголемување на концентрацијата на tacrolimus во плазмата.
Прокинетички агенси
- Не се препорачува истовремена употреба на tacrolimus со лекови како што се:
Метоклопрамид
Циметидин
Магнезиум-алуминиум хидроксид
бидејќи истовремената употреба на tacrolimus со прокинетички агенси може да резултира со зголемување на концентрацијата на tacrolimus во плазмата и зголемување на ризикот од појава на сериозни несакани ефекти (на пр. нефротоксичност, невротоксичност, продолжување на QT-интервалот).
Кортикостероиди
- Истовремената употреба на tacrolimus со кортикостероиди може да резултира со намалување на концентрацијата на tacrolimus во плазмата и зголемување на ризикот од отфрлање.
Високи дози на преднизолон или метилпреднизолон
- Истовремената употреба на tacrolimus со преднизолон или метилпреднизолон аплицирани во високи дози може да влијае врз нивото на tacrolimus во плазмата (да го зголеми или да го намали).
Антивирусна терапија со директно дејство (DAА)
- Истовремената употреба на tacrolimus со антивирусна терапија со директно дејство може да резултира со намалување на концентрацијата на tacrolimus во крвта.
Калиум / диуретици кои штедат калиум
- Не се препорачува истовремена употреба на tacrolimus со лекови како што се:
Амилорид
Триамтерен
Спиронолактон
бидејќи истовремената употреба на tacrolimus со калиум или диуретици кои штедат калиум може да резултира со потенцирање на хиперкалиемијата поврзана со tacrolimus или да ја потенцира постоечката хиперкалиемија.
Циклоспорин
- Истовремената употреба на tacrolimus со циклоспорин може да резултира со зголемување на концентрацијата на tacrolimus во плазмата, а може да дојде и до појава на синергистички / адитивни нефротоксични ефекти.
Лекови кои имаат нефротоксичен или невротоксичен ефект
- Не се препорачува истовремена употреба на tacrolimus со лекови како што се:
Аминогликозиди
Инхибитори на гираза
Ванкомицин
Триметоприм + сулфаметоксазол
НСАИЛи
Ганцикловир
Ацикловир
Амфотерицин Б
Ибупрофен
Цидофовир
Фоскарнет
бидејќи истовремената употреба на tacrolimus со овие лекови може да резултира со потенцирање на нефротоксичните или невротоксичните ефекти на tacrolimus.
Бромокриптин, кортизон, дапсон, ерготамин, гестоден, лидокаин, мефенитоин, мидазолам, нилвадипин, норетистерон, кинидин, тамоксифен
- Истовремената употреба на tacrolimus со овие лекови може да резултира со намалување на концентрацијата на tacrolimus во плазмата и зголемување на ризикот од појава на сериозни несакани ефекти (на пр. нефротоксичност, невротоксичност, продолжување на QT-интервалот).
Tacrolimus влијае негативно врз репродуктивноста.
Симптомите на предозирање опфаќаат: тремор, главоболка, гадење и повраќање, инфекции, уртикарија, летаргија и зголемена уреа во крвта, како и зголемена концентрација на серумски креатинин и аланин аминотрансфераза.
Во случај на предозирање треба да се спроведат општи мерки за поддршка и да се примени симптоматско лекување.
Задолжително проверете го рокот на употреба и условите на чување означени на надворешното пакување.